Stanowisko Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia roku 2015 Rokiem Adama Chętnika w województwie podlaskim

STANOWISKO

SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODLASKIEGO

z   dnia   26   maja   2014   roku

w sprawie ustanowienia roku 2015 Rokiem Adama Chętnika w województwie podlaskim.

          W 2015 roku przypada jubileusz 130-lecia urodzin Adama Chętnika (1885 – 1967) – etnografa, muzealnika, badacza kultury regionalnej Ziemi Łomżyńskiej.

         Sejmik Województwa Podlaskiego przekonany o szczególnym znaczeniu dorobku badacza kultury kurpiowskiej, ogłasza rok 2015 Rokiem Adama Chętnika w województwie podlaskim. Jego spuścizna stanowi fundamentalną część tożsamości, kultury i historii województwa.

          Adam Chętnik żył w latach 1885 – 1967. Był współwydawcą pisma dla młodzieży wiejskiej pt. „Drużyna”, a także książeczek o tematyce krajoznawczej, etnograficznej, historycznej z serii „Biblioteka Drużyny” i współredaktorem m.in. „Liryka wioskowego”. Pisał artykuły do prasy ludowej. W czasie I wojny światowej prowadził ożywioną działalność społeczno – polityczną na Kurpiowszczyźnie i pograniczu kurpiowsko – mazurskim.  Był wydawcą „Gońca Puszczańskiego” oraz „Gońca Pogranicznego”. Po odzyskaniu niepodległości był posłem ziemi łomżyńskiej na Sejm I kadencji. Około 1926 roku wycofał się z działalności politycznej na rzecz pracy naukowej i etnograficznej. W 1927 roku otworzył Muzeum Kurpiowskie na wolnym powietrzu w Nowogrodzie (obecnie Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika), które współpracowało z wieloma instytucjami kulturalnymi, naukowymi i społecznymi jak np. Uniwersytet i Instytut Etnograficzny w Warszawie czy Polska Akademia Umiejętności w Krakowie. Adam Chętnik był organizatorem placówki naukowej pn. Stacja Naukowo – Badawcza Dorzecza Narwi Środkowej, która odegrała bardzo istotną rolę w uaktywnieniu badań naukowych, prowadzonych na ziemiach północno – wschodniej Polski. Adam Chętnik jest autorem wielu publikacji poświęconych Kurpiom. Dorobek naukowy liczy ponad 100 prac, około 500 artykułów, kilka tytułów o charakterze monograficznym. Założył miejscowy oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego oraz kurpiowskiego zespołu artystycznego. Podczas II wojny światowej cały dorobek muzealny i naukowy zgromadzony w Nowogrodzie uległ zniszczeniu, a on sam musiał się ukrywać w Warszawie i okolicach pod zmienionym nazwiskiem. Po 1945 roku podjął się odbudowy placówek naukowo – badawczych i muzealnych. W 1948 roku staraniami Adama Chętnika zostało otwarte w Łomży Muzeum Północno – Mazowieckie. Pracował w Muzeum Kultur Ludowych w Warszawie oraz w Muzeum Ziemi w Warszawie. Przez niemal całe dorosłe życie zajmował się gromadzeniem historycznych i etnograficznych materiałów dotyczących regionu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Polonia Restituta i Złotym Krzyżem Zasług, a pod koniec życia Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla muzealnictwa regionalnego.

          Adam Chętnik jest niezwykle ważną części tożsamości kultury i historii Ziemi Łomżyńskiej, a ustanowienie roku 2015 Rokiem Adama Chętnika w województwie podlaskim stanowi uhonorowanie jego zasług.